In deze Tech&Tip ga ik jullie vertellen over mijn 57’er, origineel geleverd met een 1192cc 30Pk motor en een splitcase versnellingsbak met ongesynchroniseerde eerste versnelling en smallnut reductiekasten.
De term splitcase slaat op de behuizing, deze is één geheel met het neusstuk en kan alleen over de lengte gespleten worden bij demontage.
De term smallnut slaat op de maat van de as moer en dat is 36mm.
Latere bussen vanaf januari 1963 (als optie) hebben bignut moeren en die zijn 46mm groot.

Door de smallnut reductiekasten met een ratio van 1,4:1 wil de bus niet harder dan 85km/ph kruissnelheid en 95km/ph topsnelheid, ongeacht de grootte van de motorinhoud.
Dit is met het huidige verkeer in mijn ogen te langzaam op de snelweg.

De ratio van 1,4:1 wordt veroorzaakt doordat de reductiekast een ingaand tandwiel heeft van 15 tanden en een uitgaande tandwiel met as van 21 tanden.

Nu heb ik twee versnellingsbakken liggen met reductiekasten van een later type bus (1963-1967).
Ik had gehoopt dat hier reductiekasten op zouden zitten met de verhouding van 19 ingaand en 24 uitgaand, dan kom je namelijk op een ratio van 1,26:1 en kun je harder rijden met reductiekasten.
Het eerste setje reductiekasten welke ik van Ka Ho Liu heb overgenomen hebben niet de gewenste verhouding.
Tevens zorgen de bignut reductie voor nog meer problemen onder mijn 57’er.
De spoorbreedte van een vroege of late bus is gelijk daar ligt het niet aan.
Waar het wel aan ligt is het feit dat een 57’er een lagere achterscherm wielrand heeft dan een latere bus 1963-1967.
De remtrommel van een bignut reductiekast is 2cm groter in diameter en dit resulteert in een probleem dat je dan op standaard hoogte je band-velg combinatie niet gemonteerd krijgt.
De band wil namelijk niet tussen de remtrommel en het achterscherm door.

De reductiekast verhoudingen voor bus op een rijtje:
(Smallnut) 15/21 tanden tot mei 1959
(Smallnut) 18/25 tanden vanaf mei 1959
(Smallnut) 16/27 speciaal bergverzet vanaf februari 1950
(Bignut) vanaf januari 1963 19/24 tanden, 18/25 speciaal bergverzet

Handige tabel van Darren Muis, deze laat ook de verschillen zien in de gekozen overbrenging verhoudingen per versnelling.

De oplossing is om met een oude originele bak te rijden en toch de 19/24 verhouding in combinatie met smallnut reductiekasten is om opzoek te gaan naar een set reductiekasten van een Kubelwagen / Typ 181 tot chassis nummer F181 2000 001 of 12/1970.
Ik heb vanavond (01/2017) het geluk gehad om een partij versnellingsbak onderdelen te kunnen kopen waar twee asbuizen met complete reductiekasten bijzaten.

*UPDATE*
Het is Augustus 2019 en ik kan mijn spullen ophalen welke ik door Chris van Slammedpanel hebt laten poedercoaten.
De week erna loop ik alle Kubel onderdelen na en haal de reductiekasten leeg.
Na controleren en tellen van alle tanden blijkt dat ik maar één tandwiel set 19:24 heb en 3 maal 18:25.

Hierop stuur ik een aantal whatsappjes de wereld in om te kijken of er iemand Kubel assen heeft liggen.
Dennis van Volksrepairs is druk bezig met opruimen vanwege een bedrijfsbeëindiging en heeft een as liggen.
De ochtend erop rij ik langs gewapend met gereedschap om de reductiekast te kunnen openen en blijkt deze ook te zijn voorzien van een tandwiel set 19:24.
Ik ben dus compleet en erg blij!

De zoektocht naar deze tandwielen is tot stand gekomen nadat ik een kruisreferentie hebt gedaan tussen het onderdelenboek van de Transporter en de Kubel.
Zo kwam ik erachter dat de gebruikte lagers, ankerplaten en andere remdelen vergelijkbaar zijn.
Groep 5 – Achteras

Groep 6 – Velgen en Remmen